Swatow keramiek
Swatow keramiek is de westerse benaming voor een type van 16de- en 17de-eeuwse Chinese exportkeramiek dat aanvankelijk in grote getalen naar Zuidoost-Azië werd geëxporteerd maar vanaf de 17de eeuw ook naar het Midden-Oosten en Europa verscheept werd. Het beroemde schip, ‘de Witte Leeuw’, van de Nederlandse VOC dat in 1613 zonk bevatte grote hoeveelheden Chinese Swatow keramiek. De term ‘Swatow’ is echter mogelijk geen accurate benaming omdat het verwijst naar Shantou, een kustplaats in de provincie Guangdong waar, zo werd lange tijd gedacht, het Swatow keramiek vervaardigd werd. Omwille van archeologische vondsten in Zhangzhou in de provincie Fujian zijn Chinese geleerden echter van mening dat ‘Zhangzhou keramiek’ een toepasselijkere term zou zijn.
De meest voorkomende Swatow waren zijn Chinese vazen, Chinese schalen, Chinese potten en Chinese kommen met krachtige kleurrijke schilderingen in monochrome of polychrome geëmailleerde overglazuurdecoraties in ijzerrood, turkoois of zwart. Soms werd ook onderglazuurblauw gebruikt. Typische ontwerpen op een Chinese Swatow vaas zijn klassieke Chinese motieven zoals bloemen, lotussen en chrysanten, draken, zeedieren en vogels. Wat meteen opvalt is echter de uitbundigheid en vrije hand waarmee de taferelen door de artiest geschilderd werden. Het meest uitgesproken kenmerk van de Chinese Swatow vazen en Chinese Swatow schalen is het residu van zand dat na het bakproces aan de onderkant van de Chinese vaas is blijven plakken.
Hoewel de Chinese Swatow vazen ruw ogen in vergelijking met de toenmalige verfijnde Chinese Ming-vazen is er tegenwoordig een stijgende aandacht voor op de Chinese antiekmarkt waar Swatow exportgoed lange tijd als ‘gewoon’ beschouwd werd. Net zoals bij andere Chinese export porseleinen goederen werden ook Chinese Swatow vazen niet of nauwelijks van stempels of merktekens voorzien. Door de exportgeschiedenis te achterhalen kan een specialist toch in staat zijn om Chinese vazen te identificeren en ze na grondig onderzoek naar de vorm, glazuur en conditie een gepaste waardebepaling toe te kennen.
