Vier seizoenen op Chinees porselein
Het ‘verstrijken van de tijd’ is een concept dat in veel culturen een veelvoorkomend thema in de kunsten is. Dit is zeker het geval in de Chinese kunst en Chinese cultuur waar de vergankelijkheid die zich toont in de transformatieve natuur bij de overgang van de seizoenen. Bloemen en planten zijn binnen deze veranderingen de meest opvallende elementen waardoor zij in de Chinese kunsten, op Chinese handscrolls, Chinese paravents en zeker ook Chinees porselein, een vaak gekozen onderdeel zijn om de transformatie van de seizoenen plastisch voor te stellen. Bij elk van de vier seizoenen hoort een primaire bloem die het seizoen identificeert. Elke bloem correspondeert ook met een specifieke maand en bezit een bepaalde symbolische connotatie. De bloem voor de lente is de boompioen, de bloem van de derde maand. Een Chinese porseleinen vaas met boompioen staat voor vrouwelijke schoonheid, rijkdom en eer en diende vooral als afscheidscadeau.
De lotusbloem, de bloem van de zevende maand, werd gebruikt op Chinese porseleinen vazen die in verband stonden met de zomer. Als een van de acht boeddhistische symbolen bezit de lotusbloem de kracht van zuiverheid, waarheid en vruchtbaarheid. Om de transformatie naar de herfst op een Chinese porseleinen vaas weer te geven was de Chrysant, de bloem van de negende maand, de geknipte kandidaat. De Chrysant werd eeuwenlang gebruikt in levensverlengende brouwsels en staat voor vriendschap, jovialiteit en een lang en gemakkelijk leven. Daarnaast werd vanaf de Song-dynastie (960 – 1279) de Chrysant ook in verband gebracht met de Chinese geleerden. Als laatste bloem versierde de prunus, de vroegbloeiende bloesems van fruitbloesems, ook wel meihua genoemd, menig Chinese porseleinen vaas of Chinese porseleinen schaal die aansloten bij het winterseizoen.
De pruimenbloesems bloeiden tijdens de eerste maand van het jaar wanneer het vaak nog sneeuwde. Hierdoor staat de Chinese pruimbloesem voor doorzettingsvermogen en volharding maar zijn ze meteen ook een voorbode voor de lente. Deze vier bloemen worden sinds de Song-dynastie aangeduid als de ‘Vier Bloemen van de Seizoenen’. Bij taxatie van een Chinese vaas met een van deze vier bloemen als decoratief element zal de taxateur zich richten op de kwaliteit van de kleuren van de glazuur alsook de specifieke stijlen waarin de vier bloemen geschilderd zijn om een gepaste taxatie te kunnen maken.
