Marie Rosalie Bonheur, beter bekend onder de verkorte naam Rosa Bonheur, was een Franse schilderes en beeldhouwster. Ze was gespecialiseerd in dierenschilderijen.
Rosa Bonheur werd opgeleid door haar vader, Raymond Bonheur, die als tekenleraar actief was. Al snel focuste ze zich op het verder ontwikkelen van haar uitzonderlijk talent voor het schetsen van levende dieren. Daarvoor begon ze op boerderijen, veemarkten, paardenbeurzen en slachthuizen haar onderwerpen te observeren. Ze verdiepte zich als geen andere schilder in de anatomie van dieren. Op de Salon van 1841 exposeerde ze haar eerste schilderijen, die meteen in de smaak vielen bij het grote publiek. Haar werk won snel aan populariteit in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Dit was in de 19de eeuw helemaal niet vanzelfsprekend voor een vrouwelijke schilder. Rosa Bonheur verrichte dan ook echt pionierswerk, waarbij ze het pad effende voor haar vrouwelijke navolgers. Haar schetsbezoeken aan openbare plaatsen en studio’s, die grotendeels het domein van mannen waren, brachten haar ertoe om traditionele vrouwenkleding te mijden. De schilderes kleedde zich in de broek en losse blouse van haar broer, en zou dit haar hele leven lang blijven doen. Andere feministische figuren zoals de romanschrijver George Sand zouden haar voorbeeld volgen. Ze was de eerste vrouw die in 1865 bevorderd werd tot officier in het Legioen van Eer. Haar internationale faam en de bijzonder goede verkoop van haar schilderijen maakten het mogelijk om het kasteel van By aan te kopen. Daar leefde ze samen met haar metgezel Nathalie Micas. Haar atelier is bewaard gebleven en omgevormd tot Musée de l’Atelier Rosa Bonheur.
