Keramische kussens
Kussens gemaakt van porselein, het klinkt misschien eigenaardig voor Europese oren die gewend zijn om in een zacht donskussen weg te zakken. 20ste-eeuwse archeologische opgravingen ontdekten echter graftombes waar Chinese keramische kussens werden teruggevonden. Er werd lange tijd gedacht door westerse academici dat de Chinese keramische kussen enkel dienden bij het bijstaan van de overledene maar dankzij recentere aandacht onder historici wordt ook aangenomen dat de Chinese porseleinen kussens ook in de wereld van de levenden een belangrijke en veelzijdige rol zou kunnen spelen met name wat gezondheid betreft en het de connectie tussen het hoofd en de immateriële wereld van geesten en dromen. Gebrek aan primaire bronnen over deze bijzondere Chinese porseleinen kussens doen echter ook wel de speculaties hoog oplopen.
De vroegste teruggevonden Chinese keramische kussen dateren uit de Tang-dynastie (618 – 907) waar ze populaire objecten zou zijn bij de midden-en hogere klassen. Het hoogtepunt van de vraag en het gebruik van Chinese porseleinen kussen zou vermoedelijk in de Song-dynastie (970 – 1279) geweest en bleef zeker tot en met de Ming-dynastie doorduren. Vanaf de latere Qing-dynastie (1644 – 1911) verdween het gebruik in het voordeel van zachtere alternatieven.
Wat echter als een paal boven water staat is de grote diversiteit van vormen, decoraties en stijlen waarin Chinese keramische kussen te vinden zijn. De meeste Chinese keramische kussen zijn gemaakt van het stevige cizhou-porselein dat populair was tijdens de Song-dynastie. Daarnaast kunnen ook Chinese keramische kussen van Qingbai porselein terug te vinden zijn. Enkele voorbeelden van de Chinese Fahua-decoratie of het Chinese sancai glazuur komen ook voor. De doosvormige Chinese porseleinen kussens zijn het meest talrijk onder de vele voorbeelden maar daarnaast gaan de vormen ook van cirkelvormig en boonvormig tot ovale, waaiervormige, veelhoekige en zelfs bloembladvormen. Ook dieren als de leeuw en draak voor royals of aristocraten zijn erg geliefd. Net als bij vele Chinese kunstvormen bevatten deze motieven gunstige symbolen die voornamelijk verband hielden met het huwelijk en kinderen. De Chinese keramische kussens waren waarschijnlijk een vast onderdeel van de slaapkamer en het bed, plaatsen die naar confucianistische ideologie geassocieerd werden met vrouwen en met de bruidsschat. In verschillende gevallen zijn deze Chinese keramische kussens ook voorzien van kalligrafische citaten van confucianistische, boeddhistische of taoïstische teksten. Een expert zal voor een waardenschatting het Chinese porseleinen kussen grondig onderzoeken en op basis van vorm, kwaliteit van de decoratie en staat waarin het zich bevindt een passend oordeel vellen.
