Frans Masereel

Frans Masereel was een grafische kunstenaar gekend om zijn bijdrage aan de houtgravurekunst door onder andere zijn grote zwart-wit contrasten en zijn duidelijke positie tegenover de oorlog.

Geboortedatum 1889 Blankenberge
Overleden 1982 Avignon
Oorsprong Belgisch
Stijl(en) Realisme, Expressionisme

Frans Masereel werkte in diverse mediums zoals houtgravures, tekeningen, schilderijen, en illustraties, hij ontwierp zo vazen, kostuums en decors. Als tiener genoot hij een opleiding aan de Gentse academie wat het begin was van zijn artistieke carrière, ginds volgde hij een opleiding als drukker, typograaf en lithograaf. In de jaren 1911 was hij grotendeels in Tunesië, verhuisde hij naar Parijs en vluchtte daarna met zijn familie in 1915 door de Eerste Wereldoorlog naar Zwitserland, vooral zijn metaal- en houtgravures die hij begon te maken vanaf de jaren 1913 waren een soort aanklacht tegen het geweld van de opkomende oorlog en een vorm van protest, hij werkte persoonlijk naar een wereld van vrede. In Zwitserland zal hij lid worden van politieke kringen die duidelijke tegenstanders waren van de Eerste Wereldoorlog, dit uitte zich ook in zijn werken. Hij maakte onder andere houtgravures voor anti-oorlog tijdschriften wanneer hij in Zwitserland was, als ook anti-oorlogstekeningen voor onder andere La Feuille. Omtrent 1917 werden zijn werken meer verspreid ook door zijn kennismaking met Stefan Zweig, een Oostenrijkse schrijver. 1918 was een belangrijk jaar in zijn oeuvre omdat Frans Masereel toen zijn eerste roman over een man in Genève gepubliceerd had, daarin zijn een 25-tal afbeeldingen te zien, vervaardigd door Masereel, Le Soleil, een fotoroman werd een jaar daarna gemaakt. Omtrent 1921 trok Masereel naar Oostenrijk en Duitsland en in 1923 trok hij opnieuw naar Duitsland en nog andere landen binnen Europa. De werken toen waren in een expressionistische stijl die ook een invloed hebben van het realisme, de houtgravures met sterke contrasten zijn heel gekend, ook de grootstad was een belangrijke thema binnen het oeuvre van de kunstenaar. Daarnaast was in zijn repertoire zowel op politiek als artistiek vlak zijn visie voor een vrije en vredevolle samenleving een centraal element. Zijn houtgravures zijn het bekendste maar hij maakte ook aquarellen, schilderijen en tekeningen die het sociale leven uitdrukken, hij zei zelf dat het voor de mensen zijn die vrede willen onder elkaar en tegen de oorlogsstokers zijn. Binnen de schilderkunst van Frans Masereel zien we vooral een tweedimensionaliteit, vaak met grote figuren die afgebeeld worden en eerder zware maar ook donkere kleuren, daarbij maakte hij zeezichten vaak met een figuur of boot in het beeld. Ook in de aquarellen komen figuren in het sociale leven en de grootstad tot stand. Zijn houtgravures tonen het moderne leven van de mensen die ook op groot formaat werden gemaakt waardoor je direct geconfronteerd wordt met de aangekaarte thema’s. De kunstwerken van Masereel zijn vooral te bezichtigen in het Antwerpse en Brusselse prentenkabinet. De kunstenaar Frans Masereel overleed op 83-jarige leeftijd te Avignon in Frankrijk.