Hendrik Werkman

Henrik Nicolaas Werkman ook gekend als Hendrik Werkman was een 19de-eeuwse expressionistische kunstschilder die werkzaam was tot het midden van de 20ste eeuw.

Geboortedatum 1882 Leens
Overleden 1945 Bakkeveen
Oorsprong Nederlands
Stijl(en) Expressionisme

Hendrik Werkman, die bekend stond als ‘de drukker van De Ploeg’, zag het levenslicht op 29 april 1882 in Leens. Hij groeide op in Assen maar ten gevolge van de vroege dood van zijn vader, verhuisde hij samen met zijn mama en broers naar Groningen waar hij een HBS-opleiding zou volgen. Initieel werkte Hendrik Werkman bij de drukkerij Borgesius in Sappemeer, daarna begon hij zijn loopbaan als drukker bij De Knoop en trok op 26-jarige leeftijd naar Groningen om er een eigen boek- en handelsdrukkerij te starten. Omtrent 1919 sloot Hendrik Werkman zich aan bij de kunstkring De Ploeg, ginds verzorgde hij veel drukwerk voor De Ploeg en kreeg hij ook de naam ‘de drukker van De Ploeg en zette hij daarmee zijn stempel in de Hollandse grafische kunst. Naast drukwerk verzorgde hij ook catalogi, uitnodigingen en affiches. Hendrik Werkman was gekend voor zijn vele experimentele druksels waar hij bijvoorbeeld de zijkant van de inktroller gebruikte om ermee te tekenen of om de kleur met de inktroller ook meteen aan te brengen op papier. Samen met de andere leden stelde de kunstenaars zijn werken tentoon. In het jaar 1921 werd Hendrik Werkman beïnvloedt door de expressionistische werken van de Duitse kunstschilder Ernst Ludwig Kirchner. Hij schilderde in tegenstelling tot de andere leden, schilderijen niet direct maar uit de verbeelding weer waardoor je Hendrik Werkman zijn fantasie en emoties tevoorschijn ziet komen. Hij ging alsmaar meer artistiek om met zijn druksels wat evolueerde tot hoe hij dit noemde, eenvoudige en kleurrijke voorstellingen met een grote zeggingskracht, desalniettemin werd zijn werk niet gewaardeerd zoals hij gehoopt had door zijn collega’s voor zijn half abstracte experimenten. Job Hansen daarentegen had wel bewondering voor Hendrik Werkman zijn experimentele druksels en kocht deze zelfs. Rond 1935 werkte Hendrik Werkman met de uit papier gesneden sjablonen, waardoor de prenten van Hot Printing ontstond. Opvallend in de carrière van Hendrik Werkman is zijn deelname aan De Blauwe Schuit, wanneer de Tweede Wereldoorlog volop op gang was benaderde Hendrik Werkman verschillende kunstenaars zoals Adri Buning, August Henkels en Ate Zuithoff waarmee hij samen De Blauwe Schuit produceerde en waar Hendrik Werkman zoals bij De Ploeg het drukwerk en illustraties verzorgde. Daarna werd Hendrik Werkman opgepakt voor een tot op vandaag nog steeds onbekende reden. Hij werd na vijf dagen bevrijdt maar zijn 20ste-eeuwse experimentele druksels en schilderijen werden in beslag genomen en verwoest, mogelijk werd deze gezien als entartete kunst.