Familie Claesz-Van Berchem
Alhoewel de naam ‘Claesz’ bij menig 17de-eeuws kunstliefhebber een belletje doet rinkelen, is de kunstenaarsnaam ‘Berchem’ een pak minder bekend. Toch is er een link tussen twee oude meesters met deze achternamen. Pieter Claesz (1597-1660), ongetwijfeld een van de bekendste 17de eeuwse schilders van stillevens, is namelijk de vader van Nicolaes (Pieterszoon) Berchem (1620-1683), een schilder van pastorale landschappen. Pieter Claesz was samen met tijdgenoot Willem Claesz. Heda (ca.1593- ca. 1680) een belangrijke component in de ontwikkeling van de 17de-eeuwse stillevens, meer bepaald ontbijt-taferelen. Vader Pieter Claesz was initieel vooral actief in Berchem, waar hij zich ook aansloot bij de lokale Sint-Lucasgilde. In 1620 verhuist hij naar Haarlem, waar zijn zoon Nicolaes geboren wordt. Nicolaes Berchem heette eigelijk bij zijn geboorte Claes Pietersz, maar veranderde later zijn achternaam. Bronnen geven hiervoor verschillende redenen aan: het kan een verwijzing zijn naar de geboorteplaats van zijn vader, Berchem, of een uitdrukking die gebruikt werd toen Nicolaes Berchem werkzaam was in het atelier van Jan van Goyen. ‘Berg Hem’ werd blijkbaar geroepen door zijn collega-kunstenaars als zijn vader hem met harde hand achterna zat.
Zoon Nicolaes Berchem ging al vroeg in de leer bij zijn vader, waar hij eveneens 17de eeuwse stillevens leerde schilderen. Daarnaast was hij ook een leerling van Jan van Goyen, die een blijvende indruk zou zijn op het oeuvre van deze oude meester. Na een reis naar Rome was de Nicolaes Berchem volledig verkocht aan het genre van het pastorale landschap. Hij vulde dit genre meestal aan met een Bijbelse of mythologische iconografie.
