Japanse kunst: Imari en Satsuma
De ontwikkeling en bloeiperiode van de Japanse keramiekkunst ving aan tijdens de 17de eeuw wanneer grote verschuivingen in het Aziatische werelddeel, voornamelijk in China, plaatsvonden. Van oudsher was het, het Chinese keizerrijk dat zijn dominantie wat de porseleinproductie en -handel kracht bijzetten dankzij een sterke band met het Chinese keizerlijke hof maar na de val van Ming-dynastie veranderde dit en gingen Japanse feodale ovens de zowel de binnenlandse als buitenlandse porseleinmarkt beheersen. Dit was mogelijk omdat Japan in 1616 in de provincie Arita, in het zuidelijke eiland Kyushu, kaolien waren gevonden en de kennis van het bakken van keramiek in hoogvuur. Naast het Japanse porselein werd, tijdens de late 17de eeuw in de provincie Satsuma, in de Kagoshima prefectuur, een zwaarder type Japans aardewerk vervaardigd dat met een dikke ondoorzichtige glazuurlaag werd bedekt en erg populair werd als courant gebruikt Japans serviesgoed als Japanse Satsuma-kommen, Japanse borden en Japanse schotels.
In het westen wordt Japans porselein in het algemeen aangeduid met de handelsterm Imari, naar de havenstad Imari waar Japans porselein naar Europa en de rest van Azië werd geëxporteerd. De term Imari suggereert een stilistische homogene groep van Japanse porseleinen theepotten, Japanse theekoppen en Japanse vazen. In realiteit werden de Japanse porseleinen waren in verschillende ovens in regio’s doorheen heel het land geproduceerd en elke regio heeft zijn eigen kenmerkende stijl. Voor een verzamelaar is het handig om een goed beeld te krijgen van deze verschillende stijlen omdat het mee een rol speelt bij de schatting van de waarde door een deskundige alvorens na te denken over de verkoop.
Zo kan een Japanse Imari-vaas uit Arita herkenbaar zijn aan de klassieke blauwwit decoratie met een versiering in rode email en met vergulden details, het zogenaamde ‘imari- patroon’ of brokaatpatroon met bloemen en watervogels in de hoofdrol. Japanse Imari uit de Kakiemon-ovens vertoont dan weer kenmerken uit de klassieke Japanse schilderkunst en Japanse Imari-theepotten in de stijl van Nabeshima zijn dan weer versiert met elementen uit Japans textiel. Het onderscheiden van al deze stijlen, en vooral het bepalen van de exacte herkomst van de Japanse Imari theepot of Satsuma vaas is geen sinecure daar de specifieke stijlen over de gehele archipel veelvuldig gekopieerd werden. Het is daarom aangewezen om hiervoor een expert te raadplegen.
