Landschapsschilderkunst en de stoffage

Stoffage of stoffering is een term die gebruikt wordt voor landschapsschilderkunst waarbij het landschap in kwestie verlevendigd wordt met figuren, dieren of andere ornamentele elementen. Zo verwerkte Pieter Bruegel de Oude bijvoorbeeld de mythe van Icarus in zijn zeezicht met ploegende boer, en Gijsbrecht Leytens plaatste enkele houtsprokkelaars in zijn verder desolate winterlandschappen. Dergelijke, kleinschalige toevoegingen maken het antieke landschap decoratiever, levendiger en compositorisch interessanter. Daarnaast helpen ze de kijker ook om de schaal van de omgeving beter te vatten. Wanneer een mythologisch of bijbels verhaal in het werk werd ingepast, steeg het bovendien ook in prestige en waarde: daardoor classificeerde het immers als een historiestuk, dat in de historische hiërarchie van de genres hoger aangeschreven stond dan een landschap alleen.

Soms was de stoffage het werk van de landschapsschilder zelf, andere keren rekende hij op een meer gespecialiseerde oude meester. Indien de eigenaar dat wou, kon de stoffering zelfs aangebracht worden wanneer het schilderij al afgewerkt en verkocht was. Van sommige antieke landschappen zijn meerdere versies bekend, een identiek panorama met variërende stoffages.