Kraakporselein

De term kraakporselein is afkomstig van het door de Portugezen tijdens de 15de eeuw ontwikkelde zeeschip, de kraak dat een Nederlandse verbastering is van het Portugese woord ‘caraque’. De term werd tijdens de 17de eeuw door Hollandse kooplui aan het beste Chinese blauwwit porselein gegeven nadat kapers van pas opgerichte VOC in 1602 zo’n Portugese kraak hadden buitgemaakt en in de lading zo’n 200 000 stukken Chinees porselein terugvonden. De Chinese porseleinen vazen, Chinese schalen en Chinese theepotten en ander Chinees porseleinen serviesgoed werd in Amsterdam op de veiling markt gebracht en werd in een klap razend populair bij de Nederlandse elite en de liefde voor de blauwwitte Chinese porseleinen vazen en Chinese schalen verspreidde ook al snel over de rest van Europa. Tijdens de 17de eeuw pronkten Chinese vazen vaak op stillevens. In navolging van het Chinese porselein werd in Delft zelf ook het Delfts porselein ontwikkeld. Export van Chinees porselein was tijdens de regeerperiodes van de keizers van de late Ming-dynastie (1368 – 1644), de Wan-Li keizer (1573-1620), de Taichang keizer(1620), de Tainqi keizer (1620 – 1627) en de Chongzhen keizer (1627-1644), sterk aangewakkerd. Het Chinese porselein werd aanvankelijk voornamelijk naar Zuidoost-Azië verscheept maar later dus ook naar Europa.

Telkens werden de Chinese porseleinen vazen en Chinese theepotten aangepast aan de smaak van bestemming. De export van Chinees porselein werd ook nog tijdens de Qing-dynastie (1644 – 1912) verder gezet en ook in deze periode werd nog steeds Chinees kraakporselein vervaardigd. Een van de typische kenmerken van Chinees kraakporselein is dat het bijzonder licht en dun gegoten werd waardoor deze Chinese vazen en Chinese schalen en Chinese kommen erg broos zijn. Het komt dan ook erg veel voor dat er stukjes afgebroken zijn van de Chinese vazen die gemaakt zijn van Chinees kraakporselein.

Wat decoratie betreft werd er vaak teruggegrepen naar het blauwwitte glazuur om de Chinese vazen te decoreren. Hierdoor worden de witte Chinese vazen beschilderd met blauwe plantenmotieven en watervogels in Europa bijna collectief geassocieerd met alle Chinese porseleinen vazen uit de Ming-dynastie. Omdat Chinese porseleinen vazen en ander Chinees serviesgoed dat voor de export bestemd was meestal niet voorzien werd van een merkteken of stempel zal de specialist moeten kijken naar de vorm en de decoratieve kenmerken alsook de staat waarin de Chinese vaas zich in bevindt om zo de waardebepaling van de Chinese vaas te kunnen schatten.