Chinees Transitieporselein
De ondergang van de ene dynastie ten voordele van de nieuwe brengt altijd een woelige, troebele overgangsperiode met zich mee waarbij naast de vele onzekerheden toch kansen ontstaan voor nieuwe ontwikkelingen. Dit was onder meer het geval in de periode van het verval van de Ming-dynastie (1368 – 1644), met de dood van keizer Wanli in 1620, en het begin van de nieuwe Qing-dynastie (1644 – 1911) toen het keizerlijk patronage van Chinese porseleinen in de keizerlijke kilns van Jingdezhen tijdelijk verviel. Dat intermezzo, dat de Transitie-periode genoemd wordt liep doorheen de regeerperiodes van de keizers Tianqi (1620-1627), Chongzhen (1627-1644) en Shunzhi (1644-1661) tot de aanstelling van een nieuwe directeur van Jingdezhen in 1683 onder keizer Kangxi (1662 – 1722). Chinese porseleinen vazen, Chinees theeservies en Chinese porseleinen schotels die dateren tussen 1620 en 1683 worden dan ook doorgaans Transitieporseleinen genoemd.
Het vacuüm dat de afwezigheid van het keizerlijke mecenaat bracht maakte dat Chinese pottenbakkers en ambachtslieden in het midden van de 17de eeuw nieuwe markten moesten zoeken om in hun onderhoud te kunnen blijven voorzien. Op kleine schaal, voor binnenlandse consumptie, werd de productie van traditionele Chinese porseleinen vazen zoals Chinese sancai vazen en Chinese celadon-vazen en derglijke, routinematig voortgezet. Om nieuwe klanten aan te spreken gingen de Chinese pottenbakkers Chinees porselein produceren dat aansloot bij bredere lagen van de Chinese samenleving. Chinese porseleinen bureaubenodigdheden als Chinese porseleinen brushpotten voor de Chinese geleerde zijn hier een voorbeeld van. Daarnaast werden ook de buitenlandse markten meer verkend. Uit Japan rees de vraag naar Chinese porseleinen theepotten en Chinese theekopjes voor de Japanse theeceremonie.
De buitenlandse smaak ging het uiterlijk van deze Chinese porseleinen steeds meer bepalen zoals het geval was bij Chinese porseleinen vazen voor export naar Nederland of Turkije. De Chinese exportvaas werd dan versierd met een tulpenmotief of met decoraties afgeleid van Delftse modellen. Het meest bekende Chinese Transitieporselein zijn de Chinese transitie-blauwwit-vazen, Chinese kommen en Chinese schenkkannen voor de Europese markt, ook wel kraakporselein genoemd. Om de waarde van een Chinese vaas uit de Transitie-periode te schatten kan een taxateur gebruik maken van eventuele merktekens en stempels uit de ateliers van ambachtslieden om de Chinese porseleinen vaas de identificeren. Daarnaast zal de taxateur ook gebruik maken van zijn expertise van de verschillende stilistische kenmerken en evoluties.
