Giotto

Giotto, volledig Giotto di Bondone, was een Italiaans schilder en architect in de late middeleeuwen. In zijn werken was Giotto enorm revolutionair tegenover de eerdere artistieke ontwikkelingen, zoals zometeen zal uitgelegd worden. Ook werd hij door Vasari in zijn boek Le Vite genoemd als een van de grootste kunstenaars van zijn tijd.

Giotto maakt een enorme stap voorwaarts in het weergeven van de realiteit. Figuren staan niet langer gestapeld op elkaar, maar ze staan echt naast elkaar. Dit zien we ook bij de ‘tronende madonna’. De troon en personen errond krijgen een correcte vormgeving en anatomie, waaruit we kunnen afleiden dat Giotto natuurstudie zeer belangrijk vond. Wel is er nog het traditionele element van de hiëratische weergave, waarbij de belangrijkste personen als grootst worden weergegeven. Ook de gouden achtergrond is nog een overblijfsel uit de Byzantijnse traditie.

Oud meester Giotto's reeks fresco’s in de Arenakapel te Padua is ook zeer belangrijk in zijn oeuvre. Zo is de ‘lamentatie’ (de bewening van de dode christus), een van de fresco’s op de muren van de kapel, een goed voorbeeld. Hier zien we 2 krachtlijnen, die onze blik leiden naar het lichaam van Christus. Giotto komt altijd recht naar de essentie: hij wil het met minimum het absolute maximum bereiken. Ook qua emotie komt hij hier tot de essentie: niks wordt over-gedramatiseerd, maar toch komen de emoties zeer helder en duidelijk over. Ook in symboliek ontbreekt het hem niet: een dode boom op de achtergrond symboliseert de dood.

Een detail zijn de zogenaamde giornata dit zijn de vlakken die antiek schilder Giotto op 1 dag kon afwerken. Omdat fresco’s geschilderd werden op een natte pleisterlaag, moest alles zeer snel gebeuren. Daarom werd op voorhand afgebakend wat er op 1 dag moest gebeuren. Dit is zeer duidelijk te zien in de lamentatie, zo zijn er veel kleurverschillen tussen de giornata.

Giotto werkt uiteraard nog niet volgens de regels van het perspectief, maar dankzij zijn natuurobservatie zet hij toch al enorme stappen voorwaarts in een natuurlijke weergave. Samen met andere kunstenaars als Duccio di Buoninsegna en Simone Martini speelde hij een grote rol in de ontwikkeling van Italiaanse kunst in de 14de eeuw.