Het schilderspalet: Spaans groen

Voor vrijwel elke schilder is een groene tint op het palet onmisbaar voor het schilderen van groenten, bloemen, landschappen of kledij. Omdat het niet aangeraden is om te veel kleuren te mengen, geniet een puur groen pigment bovendien de voorkeur. Lange tijd was het zogenaamde Spaans groen het dominante pigment voor groentinten in de schilderkunst van oude meesters. Dit fel blauwgroene pigment, ook wel verdigris genoemd, ontstaat uit de reactie tussen koper en een zuur zoals azijn. Het bestond al in de oudheid, was goedkoop en makkelijk te produceren en bleef tot in de negentiende eeuw het meest gebruikte groen. In Europa werd het pigment hoofdzakelijk gefabriceerd in Montpellier in de regio Languedoc, waar afval van de wijnproductie ingezet kon worden om azijn en dus ook Spaans groen te maken. Toch had het ook zijn nadelen: zo tastte het bij gebruik in manuscripten het perkament aan en bleek het in bepaalde verbindingen erg onstabiel, waardoor het bruin kleurde. Desalniettemin werd het veelvuldig toegepast in de antieke schilderijen van oude meesters: zo voerde Jan van Eyck de schitterende groene jurk van mevrouw Arnolfini uit in Spaans groen. Ook bij kleurminnende Italianen zoals Titiaan en Tintoretto en bij de vele navolgers van Anton van Dyck viel het heldere groen in de smaak. De Nederlandse schilder Herman van der Mijn liet vele schakeringen van het groen terugkomen in zijn laat-zeventiende-eeuwse bloemstuk.