Het groepsportret in de Gouden Eeuw

De Gouden Eeuw in de Noordelijke Nederlanden, grotendeels samenvallend met de 17^e-eeuw, is niet alleen op het gebied van handel en wetenschap een bloeiperiode, maar zal ook de kunsten doen floreren. De vraag naar antieke schilderijen neemt sterk toe, wat ertoe leidt dat de Oude Meesters verplicht worden om zich van elkaar te onderscheiden. Deze beweging creëert een grote artistieke dynamiek en de ontwikkeling van verschillende stijlen en genres, alsook nieuwe fenomenen zoals het groepsportret. Dit genre bestaat in het begin voornamelijk uit strakke en formele composities met keurige gezelschappen die de toeschouwer recht in de ogen kijken. Details worden met een nauwkeurige precisie afgebeeld; kledij, kleur en textuur zijn van groot belang aangezien het werk symbool staat voor de maatschappelijke positie van de geportretteerden.

Met Oude Meester Rembrandt zien we het genre een nieuwe weg inslaan waar de strakke formele taal wordt ingeruild voor levendigere taferelen en een scherp gebruik van clair-obscur. Het schuttersstuk behoort tot één van de bekendste 17^e-eeuwse groepsportretten, enkel voorbehouden voor de meest gerenommeerde Oude Meesters zoals Bartholomeus van der Helst, Frans Hals en Rembrandt, die met zijn Nachtwacht het meest iconische groepsportret én schuttersstuk van de Gouden Eeuw zal vervaardigen.